بلبرینگ چیست؟

پاسخ این سوال را این گونه تشریح می کنیم، بلبرینگ دارای نام های دیگری مانند یاتاقان و بالبرینگ است که کاربرد بی شماری در صنایع، ماشین آلات، خودروسازی و.. دارد. تمامی وسیله هایی که دارای چرخ هستند و حول یک محور می چرخند در ساختارشان بلبرینگ به کار رفته است .

بلبرینگ ها می توانند انواع نمونه بارها را که به صورت محوری و شعاعی هستند تحمل کنند. ساختار بلبرینگ به گونه ای است که بار از لایه ی بیرونی به گوی های درون منتقل شده، سپس فشار اصلی به لایه ی داخل منتقل می شود. به دلیل اینکه داخل بلبرینگ گوی های کروی شکل وجود دارد، محل تماس آنها با لایه های داخل و بیرون خیلی کم و ریز خواهد بود. معمولا این تماس ها به شکل نقطه ای هستند، همین موضوع باعث می شود بلبرینگ به شکل بسیار نرم و راحت حرکت کند.

در مقابل اگر فشار بار بیشتر از حد توان بلبرینگ ها باشد، می تواند به گوی ها یا همان (ساچمه ها) آسیب رسانده و باعث خرد شدن آنها شود .‌

بلبرینگ ها دارای انواع مختلفی از نظر جنس، طرح و مدل هستند که هر کدام بسته به نوع استفاده و جنس کاربردهای مختلفی دارند. در سطح بازار نمونه هایی پرکاربردی مانند بلبرینگ شیار عمیق، بلبرینگ خودتنظیم، بلبرینگ کف گرد ، بلبرینگ تماس زاویه ای و.. وجود دارند . کاربرد بلبرینگ بسته به نوع آن متفاوت است.

روش ساخت بلبرینگ

جالب است بدانیم چیزی حدود هفتصد سال پیش در ایران باستان انسان ها برای جابحا کردن اشیاء یا هر جسم سنگین از گاری های چوبی که با چرخش روی هم باعث چرخیدن یک چرخ دیگر می شدند، استفاده می کردند. با گذشت زمان بشر توانست از بقایای همین چرخ ها الهام گرفته و بلبرینگ های امروزی را بسازد. با این تفاوت که در گذشته از جنس چوب بوده ولی درعصر حاضر جنس های مختلفی از بلبرینگ ها در سطح بازارها یافت می شود.

اولین شخصی که توانست طرح اولیه بلبرینگ های امروزی را بسازد، فردی به نام ( مستر ووگان ) نام داشت که شغل آن آهنگری بود و در ریخته‌گری خودش توانست برای چرخ های کالسکه چیزی شبیه بلبرینگ بسازد که اصطحکاک بین چرخ ها را کم می کرد و باعث می شد چرخ های کالسکه به راحتی بچرخند .

بلبرینگ ها از یک آلیاژ بسیار قوی و محکم مانند فولاد یا چیزی شبیه به استیل های خیلی محکم ساخته شده اند که دارای استحکام بسیار بالا هستند و بر اثر فشار و ضربات وارده به سرعت خم یا شکسته نمی شوند. هر اندازه توان علمی بشر بالا رفت، ساخت قطعات فلزی نیز ارتقاء یافت .

امروزه کارخانجاتی که قطعات فلزی تولید می کنند می توانند بلبرینگ های خیلی کوچک یا خیلی عظیم که برای جابجایی آنها نیاز است وسیله ی دیگری آن را حمل کند می سازند.‌ سازندگان تلاش می کنند با ترکیب کردن فولاد و فلز ( کروم ) آلیاژ بسیار قوی برای لایه های درونی و بیرونی بلبرینگ ها بسازند تا استحکام آنها را بالا ببرند.

یک بلبرینگ از لایه خارجی ،داخلی ،محفظه نگهدارنده و گوی های حرکت کننده تشکیل شده است. هر کدام از این قطعات در کارخانه به شکل خاصی جدا از هم ساخته می شوند و بعد از این کار مونتاژ و بسته بندی می شوند. کارخانجات بسیار عظیمی در سطح دنیا وجود دارند که برندهای معروفی مانند SKf را تولید می کنند .‌

معرفی انواع بلبرینگ

کاربرد بلبرینگ از نظر ظاهر به چندین دسته تقسیم می شود:

۱_ بلبرینگ هایی که به شیار عمیق معروف هستند.
۲_ بلبرینگ خود تنظیم
۳_ بلبرینگ کف گرد
۴_ بلبرینگ تماس زاویه ای و…

بلبرینگ هایی که به شیار عمیق شناخته می شوند بسیار پر کاربرد هستند و در صنایع کوچک و بزرگ از این نمونه استفاده می شود و دارای نمونه هایی با شیار عمیق تک ردیفه، دو ردیفه، لبه دار و مدلی که به شیار جازنی معروف است ساخته و عرضه می شوند.

به طور معمول بلبرینگ های شیار عمیق قابلیت باز و بسته شدن مجدد را ندارند و گریس کاری نیز لازم ندارند. بلبرینگ خود تنظیم یکی دیگر از نمونه های پر کاربرد است که در ماشین آلات کشاورزی و تسمه نقاله ها استفاده می شوند. این مدل ها تقریبا با ابعاد متوسطی ساخته می شوند که دارای حلقه آب بند و گریس مناسبی هستند .

بلبرینگ های تماس زاویه ای قادرند به طور همزمان بارهای شعاعی و محوری را تحمل کنند. بلبرینگ کف گرد که دارای مدل های کف گرد یک طرفه و دوطرفه است می تواند تحمل حمل بار از بالا و پایین را داشته باشد .

کاربرد بلبرینگ

کاربرد بلبرینگ بسیار زیاد است، از صنایع کوچک تا بزرگ از نمونه های مختلف این قطعه استفاده می کنند. بلبرینگ ها بر اساس جنس و طرحی که دارند در جاهای مختلف کاربرد دارند، به گونه ای که با نگاه به اطرافمان می توانیم به راحتی ردپایی از این قطعه صنعتی پیدا کنیم .

بلبرینگ ها در ملزومات ساختمانی و صنعت نقش دارند ، همچنین ماشین آلات صنعتی، کشاورزی ، حمل و نقل ، دستگاه های عابر بانک، انواع خودروهای سبک و سنگین، نمونه های مختلف موتورسیکلت، صنایع پزشکی، آسانسورها، پله هایی که برقی هستند، ریل هایی که در انواع کمدهای دیواری تعبیه شده اند، رایانه ها ،پرینترها و حتی اسکیت هایی که برای بازی کودکان است، همگی دارای بلبرینگ هستند.

با ذکر این نمونه ها مشخص شد که بلبرینگ در زندگی روزمره انسان ها نقش به سزایی دارد به عنوان مثال رایانه ای که بیشتر افراد با آن در ارتباط هستند و اطلاعات بی شماری را روی هارد سیو می‌کنند، اگر بلبرینگ نباشد این قطعه قادر به چرخش و انجام کار نمی باشد .

نحوه انتخاب بلبرینگ مناسب

این قطعه ی کاربردی دارای نمونه های مختلف و کاربرد گوناگون است. اندازه ها و قطرهای بلبرینگ از هم متفاوت است، پس طبیعتاً برای انتخاب آن باید روش های مختلف را به کار ببندیم .
باید در نظر داشته باشیم بلبرینگ را برای چه وسیله ای نیاز داریم نصب یا تعویض کنیم یا اینکه در چه قطعه ای مورد نیاز قرار گرفته است و بسته به نوع مصرف بلبرینگ را انتخاب کنیم .

امکان دارد محیطی که بلبرینگ در آن مکان استفاده شده است، در معرض آلودگی بیش از حد باشد، این موضوع باعث می شود قطعه به سرعت آسیب دیده و لرزیدن دستگاه را در پی داشته باشد . پس نیاز است دقت بالایی در انتخاب این قطعه داشته باشیم.

در برخی موارد دمای محیط برای انتخاب بلبرینگ نقش به سزایی دارد. اگر این قطعه در محیطی است که دمای آن بسیار بالا است باید از نمونه هایی استفاده کنیم که نسوز یا سرامیکی هستند، در غیر این صورت مدل های معمولی به سرعت خراب و آسیب دیده می شوند .

عموما اشخاصی که کار خرید و فروش بلبرینگ ها را انجام می دهند، خریدار را در این زمینه راهنمایی می کنند یا اینکه طبق مارک و برندی که خریداری کرده اید، اطلاعاتی بر روی سایت آنها وجود دارد که شما می توانید با مراجعه و ذکر مشخصات ظاهری تمامی اطلاعات لازم را کسب نمایید .‌

نحوه عملکرد بلبرینگ

کاربرد بلبرینگ در وسایل و بر اساس نوع آن تفاوت دارد. این وظایف یا عملکرد شامل بخش های زیر است:

۱_ بلبرینگ کمک می کند قدرت بین قطعات به شکل صحیح و یکسان پیش رود. بلبرینگ باعث می شود چندین قطعه در کنار هم بتوانند به خوبی و به راحتی به چرخش در بیایند، بدون آنکه اصطحکاک یا خرابی در بر داشته باشند.

۲_ بلبرینگ باعث می شود قطعاتی که بر روی هم چرخش دارند، به سرعت بر اثر ایجاد گرما و اصطحکاک دچار فرسودگی و سروصدا و لرزش نشوند.

۳_ بلبرینگ ها می توانند بارهای محوری و شعاعی را تحمل کنند. بار از لایه های بیرونی به لایه های درونی می رسد و اصلی ترین فشاری که از اصطحکاک به رینگ وارد می شود، نیرو را به ساچمه ها یا همان گوی های کروی انتقال می دهد و بر اثر چرخش آنها این نیرو کنترل می شود و به چرخ های اطراف انتقال پیدا می کند. روغن یا گریسی که درون بلبرینگ وجود دارد باعث می شود حرکت به شکل راحت تری شکل بگیرد.

در نمونه هایی که گوی های درون آنها ریزتر هستند، سرعت چرخش بالا بوده، ولی تحمل بار کمتر است. در بلبرینگ هایی که ساچمه های آنها به شکل های دیگری هستند مانند ( بالشتی ) سرعت پایین تر و حمل بار بیشتر است .

شماره فنی بلبرینگ

این قطعه مانند برخی از ابزارهای صنعتی دارای شناسه هایی برای تشخیص بهتر و کاربرد آن برای ماشین آلات و وسایل مختلف است. شماره فنی بلبرینگ یا همان (کد بلبرینگ) یکی از راه های دقیق شناختن آنها از نظر جنس و ویژگی های این قطعه است. این قطعات از نظر کارایی شماره گذاری می شوند تا کسانی که با آنها سروکار دارند مانند تعمیرکاران خیلی راحت نام این قطعات را برای خرید یا تعویض به کار ببرند .

شماره فنی بلبرینگ ها معمولا به اختصار ترکیبی از حروف و شماره هستند که در ادامه با برخی از این کدها آشنا می شویم.
حرف d نشانگر سوراخ داخل بلبرینگ است. این کد در تمامی نمونه ها به جز مدل غلطشی و کف گرد وجود دارد به عنوان مثال وقتی روی یکی از نمونه های بلبرینگ کد d با عدد حک شده باشد، نشانگر سوراخ های داخل این قطعه است .

نمونه ی دیگر از کدهای بلبرینگ واژه هایی مانند ws است. این حروف لاتین بیانگر این مفهوم است که بلبرینگ دارای واشر شفت است و معمولا واشر شفت در نمونه های کف گرد موجود است .
در برخی دیگر از بلبرینگ ها واژه ی k را مشاهده می کنید. این کد یعنی اینکه قفسه بلبرینگ دارای اجزای غلطنده است.

نمونه بعدی حرف e است. این کد نشان می دهد که یک بلبرینگ تا چه اندازه تحمل ظرفیت بار را دارد . به طور کل در بلبرینگ ها شماره یا حروفی که به صورت پسوند یا پیشوند قرار گرفته باشد، شکل ظاهری ، سوراخ ها و ظرفیت تحمل بار را نشان می دهد .