آشنایی با بلبرینگ خود تنظیم
بسیاری از قطعاتی که در سیستم فنی خودرو وجود دارند، در زمینههای دیگر صنعت نیز به کار گرفته میشوند. به همین علت صنعتگران، تعمیرکاران و مکانیکها با نام آنها آشنا هستند. یکی از این قطعات بلبرینگ نام دارد. در حوزه ماشینآلات صنعتی و خودروها این قطعات از کاربردهای متنوعی برخوردار هستند. بلبرینگها انواع مختلفی دارند که بلبرینگ خود تنظیم را میتوان یکی از انواع آنها دانست. در بلبرینگ خود تنظیم همچون سایر بلبرینگها ساچمه، رینگ و قفسه به کار گرفته شده است. این نوع از بلبرینگ، دو ردیف ساچمه و یک شیار مشترک کروی در رینگ خارجی خود دارد و همین عامل سبب شده است که تا خاصیت خود تنظیمی داشته باشد. در این صورت، شافت به نسبت بلبرینگ از مقداری انحراف برخوردار است.
دوشیار در یک سمت بلبرینگ خود تنظیم مشاهده میشود. در مواقعی که تطابقی میان محور و پوسته دیده نشود و محور خیز داشته باشد، بلبرینگ خود تنظیم مورد استفاده قرار میگیرد. همان طور که از نام این نوع بلبرینگ مشخص است، از قابلیت خود تنظیمی برخوردار بوده و بیشترین کاربرد آن زمانی است که تطابق صورت نگرفته باشد. تطابق زمانی انجام نمیگیرد که اشتباهاتی در زمینه نصب، جا زدن یا انحراف شافت رخ داده باشد. بنابراین علاوهبر اینکه باید به کیفیت قطعه توجه کنید، میبایست در نصب آن نیز دقت کافی داشتهباشید تا بهترین عملکرد حاصل شود.
کاربرد بلبرینگ خود تنظیم
بلبرینگهای خود تنظیم گزینه خوبی برای جایگزینی با رولبرینگ استوانهای و شیار عمیق به حساب میآیند. تکنولوژیهای پیشرفتهای در این قطعات به کار گرفته شده است. به همین علت است که به صورت گسترده در تمامی ماشینآلات صنعتی مورد استفاده قرار میگیرند. این نوع از بلبرینگها از توانایی حمل بارهای شعاعی برخوردار هستند اما گزینه خوبی برای بارهای محوری به حساب نمیآیند. از بلبرینگ خود تنظیم میتوان برای قسمتی از صنعت که قطعات آن دارای سرعتی کم تا متوسط هستند، استفاده کرد.
مزیت های بلبرینگ خود تنظیم
بلبرینگ خود تنظیم مزیتهای بسیاری دارد و مزیتهای بسیار این نوع از بلبرینگ سبب کارکرد گسترده آن در سطح صنعت شده است. موارد زیر به مزیتها و ویژگیهای بلبرینگ خود تنطیم اشاره دارد:
• قابلیت تطابق با همراستی داینامیک و استاتیک: این نوع از بلبرینگها همچون رولبرینگهای کروی و بلبرینگهای CARB از قابلیت خود تنظیمی برخوردار هستند.
• عملکرد عالی در سرعتهای بالا: در این نوع از بلبرینگها شاهد ایجاد اصطکاک کمتری در مقایسه با دیگر بلبرینگهای غلتشی خواهید بود. همین مورد سبب شده است که بلبرینگهای خود تنظیم به شکلی خنک فعالیت خود را ادامه دهند.
• حداقل نگهداری: بلبرینگ خود تنظیم گرمای کمی تولید میکند. همین مورد سبب شده است که این نوع از بلبرینگ به هنگام درگیری با دیگر قطعات دمای بالایی نداشته باشد. دمای کم آن باعث میشود که طول عمر بلبرینگ و فواصل نگهداری افزایش یابد.
• اصطکاک کم: میان ساچمه و حلقه خارجی انطباق لق وجود دارد. همین مورد سبب میشود که سطح اصطکاک و اصطکاک گرمایشی را در پایینترین حالت ممکن باشد.
• کم صدا: بلبرینگهای خود تنظیم از توانایی کاهش سطح صدا و لرزش برخوردار هستند. نمونه آن در فنها است.
انواع بلبرینگ خود تنظیم براساس طرح و اندازه
بلبرینگهای خود تنظیم موجود در مجموعه در طرح و اندازههای مختلفی عرضه میشوند و چنانچه قصد آشنایی بیشتر با این قطعات و کارکرد آنها را دارید میتوانید با ما تماس حاصل نمایید. موارد زیر اشاره به انواع بلبرینگهای خود تنظیم دارد:
• بلبرینگهای خود تنظیم نوع ساده (بدون کاسه نمد)
• بلبرینگهای خود تنظیم با کاسه نمد در دو سمت بلبرینگ
بلبرینگ خود تنظیم بدون کاسه نمد
بلبرینگ خود تنظیم بدون کاسه نمد به سه صورت ساده، کونیک دار و بوش بلند در مجموعه موجود است. در مدل ساده، رینگ داخلی ظاهری استوانهای و در مدل کونیک دار، ظاهر رینگ داخلی به مخروط شباهت دارد. ساخت رینگ داخلی در مدل کونیک دار با شیب یک به دوازده انجام میگیرد. همین مورد سبب شده است که این نوع از بلبرینگ آداپتوری مناسب داشته باشد.
بلبرینگ خود تنطیم با کاسه نمد
در دو سمت این مدل از بلبرینگهای خود تنظیم کاسه نمد مشاهده میشود. همین مورد سبب میشود که آلودگیهای محیطی موجود در مکان نصب، کاهش طول عمر بلبرینگ را به دنبال نداشته باشد. در این مدل از بلبرینگ فرد به هنگام روغن کاری با کمی سختی مواجه خواهد شد. همین مسئله سبب میشود که روغن در زمان کار در بلبرینگ باقی بماند. بلبرینگ خود تنطیم با کاسه نمد دو مدل ساده و کونیک دار دارد. مدل کونیک دار آن به نوع کونیک دار بدون کاسه نمد شباهت دارد. قطر درونی بلبرینگهای خود تنظیم به ده تا هفتاد میلیمتر میرسد.
بلبرینگهای خود تنظیم را میتوان به گونهای دیگر نیز تقسیمبندی کرد. به این صورت که به دو مدل باز و مدل آببند شدن تقسیم میشوند. مدل باز میتواند با سوراخ استوانهای، مخروطی یا حلقه داخلی گسترده باشد. مدل آببند شده نیز میتواند به همراه سوراخ استوانهای یا سوراخ مخروطی باشد.
بلبرینگ ساچمه ای بشکه ای دو ردیفه
بلبرینگ ساچمهای بشکهای دو ردیفه در موقعیتهایی که بلبرینگ خود تنظیم از ظرفیت تحمل بار کافی برخوردار نیست، مورد استفاده قرار میگیرد. بعضی بلبرینگهای خود تنظیم پسوند E دارند. این نوع از بلبرینگها ظرفیت تحمل بار بیشتری در مقایسه با انواع استاندارد خود دارند چرا که در آنها طراحی داخلی به صورت پیشرفته و درست انجام گرفته شده است. همین مورد سبب شده است که بلبرینگ نوع E تحمل بار بیشتری در مقایسه با نوع ساده آن داشته باشد. در شرایطی که میزان بار ثابت باشد، بلبرینگ دوام بالاتری خواهد داشت. معمولا بلبرینگهای نوع E قفسه فیبری به خصوصی دارند.
مشخصات فنی بلبرینگ خود تنظیم
تکنولوژی بالایی در بلبرینگهای خود تنظیم موجود در مجموعه هایتک صنعت به کار گرفته شده است. به همین علت است که تولید و عرضه آن با برندهای معتبر انجام میگیرد. داشتن تکنولوژی و دقت بالا در کنار وزن بالاتر و میزان متریال به کار گرفته شده، سبب شده است که این نوع از بلبرینگ قیمت بیشتری به نسبت سایرین داشته باشد. رینگ بیرونی در هر لحظه امکان دارد که با یک یا هر دو ردیف ساچمه تماس پیدا کند. ساچمهها باید به صورتی روی رینگ قرار بگیرند که میان آن دو تماس به خوبی انجام گیرد.
کدهای بلبرینگهای خود تنظیم
پسوندهای بسیاری برای نوع خود تنظیم این بلبرینگها مورد استفاده قرار میگیرد که به شرح زیر هستند:
• C2 = فاصله داخل شعاعی کمتر از حد معمول
• CN = فاصله داخل شعاعی نرمال
• C3 = فاصله داخلی شعاعی بیشتر از حد معمول
• G1-G15 = کد نوع گریس داخلی
• K = سوراخ مخروطی با مخروط 1:12
• M = قفسه برنجی ماشین کاری شده
• P یا TN = قفسه پلاستیکی / پلی آمیدی/ نایلونی
• P5 = دقتهای حرکتی و ابعادی کلاس IS05
• Q1-Q8 = کدهای منابع داخلی
• RS = آب بند پلاستیکی با ورقههای استیل تقویت شده در یک طرف بیرینگ
• 2RS = آب بند پلاستیکی با ورقههای استیل تقویت شده در دو طرف بیرینگ
طرز کار بلبرینگ خود تنظیم و اجزای آن
بلبرینگ خود تنظیم دو نوع تک ردیفه و دو ردیفه دارد. از آنجایی که این نوع محصول مفصلی است، پشتیبانی از انحرافات محوری صورت میگیرد. این نوع از بلبرینگها عموما درون یاتاقانها به صورت بوشدار و ساده مورد استفاده قرار میگیرد. بلبرینگ خود تنظیم همچون سایر بلبرینگها از اجزای مشخصی تشکیل شده است که شامل موارد زیر میشوند:
• رینگ داخلی فولادی
• قفسه (امکان ساخت به شکل برنجی، فولادی و فیبری)
• ساچمههای کروی
• رینگ خارجی فولادی
نحوه نصب بلبرینگ خود تنظیم
نصب این نوع از بلبرینگ با سوراخ مخروطی همیشه با یک تداخل کافی روی شافت، آستین آداپتور یا آستین خروجی انجام میگیرد. اگر قصد دارید که درجه تداخل تناسب را اندازهگیری کنید، میتوان از کاهش فاصله شعاعی داخل یاتاقان کمک گرفت یا جابهجایی محوری حلقه درونی روی نشیمنگاه این نوع از بلبرینگ با سوراخ مخروطی را به کار گرفت. برای اینکه بتوانید در نصب بلبرینگهای خود تنظیم با سوراخهای مخروطی موفق عمل کنید، باید از تجربه و مهارت لازم برخوردار باشید چرا که فاصله داخلی آنها نسبتا کم است. اگر قصد نصب بلبرینگها با فاصله داخلی شعاعی معمولی را دارید، تنها لازم است که کاهش فاصله را همزمان با بالا آمدن یا چرخاندن حلقه خارجی مورد بررسی قرار دهید.
در صورتی که نصب قطعه به خوبی صورت گرفته باشد، چرخاندن حلقه بیرونی کار سادهای است اما هنگامی که چرخش حلقه به سمت بیرون صورت میگیرد، مقاومت کمی لازم است. سپس تداخل لازم در بلبرینگ ایجاد خواهد شد. با این وجود، گاهی امکان دارد که فاصله داخلی باقی مانده کافی نباشد. در این شرایط، یک بلبرینگ با فاصله داخلی شعاعی C3 به کار برده میشود. هنگامی که بلبرینگ با فاصله C3 را نصب میکنید، میتوانید زاویه سفت شدن a یا میزان تغییر مکان محوری S را جهت اندازهگیری به کار بگیرید.
یک روش آسان برای نصب بلبرینگ ها روی آستین آداپتور
یک شیوه ساده برای نصب بلبرینگهای بر آستین آداپتور وجود دارد. این روش طبق زاویه سفت شدن a صورت گرفته و چرخش مهره براساس این زاویه انجام میگیرد. پیش از اینکه اقدام به نصب بلبرینگ کنید، باید رزوه و سطح جانبی مهره را با خمیر دی سولفید مولبیدن آغشته کنید. از هر روان کننده مشابه این خمیر نیز میتوانید استفاده نمایید.
قطر خارجی آستین کمی به روغن کاری نیاز دارد. سپس با فشار دادن بلبرینگ به آستین، مهره پیچ خواهد شد. بعد از آن، باید مهره را به کمک زاویه a داده شده بچرخانید؛ با این کار شاهد فشرده شدن بلبرینگ روی نشیمنگاه مخروطی آستین به طرف بالا خواهید بود. هنگامی که به طرف بالا فشار میدهید، بلبرینگ امکان دارد که کج شود. بهتر است وقتی که آچار قلاب به شیار ۱۸۰ درجه میرسد، آن را با چیزی که برای سفت کردن به کار میگیرید تعویض کنید. بعد از آن، یک ضربه چکش سبک به آچار وارد کنید. در این صورت، شاهد صاف شدن بلبرینگ روی نشیمنگاه هستید و سپس شاهد برداشته شدن مهره خواهید بود. سپس متوجه واشر قفل کننده میشوید. در نهایت، یکی از زبانههای واشر قفلی خم میشود و شاهد جایگزینی، سفت و قفلی مهره خواهید بود.
روش نصب بلبرینگ ها با سوراخ مخروطی
روش دیگری نیز وجود دارد که به منظور نصب بلبرینگها با سوراخ مخروطی به کار گرفته میشود. در این روش، تغییر مکان محوری S حلقه درونی بر نشیمنگاه مخروطی اندازهگیری میشود. زمانی که هر یک از روشهای بالا را به کار میگیرید، بلبرینگهای خود ترازشونده باید در هر زمانی پیش از سفت شدن پایانی، به طرف نشیمنگاه مخروطی فشار وارد کنند. این کار تا زمانی ادامهدار میشود که سوراخ قطعه با نشیمنگاه شافت یا آستین در نزدیکی آن تماس خود را حفظ کند. بعد از آن شاهد ایجاد یک تناسب محکم خواهید بود.